نایب رئیس شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع) همزمان با صدمین سالگرد تاسیس حوزه علمیه قم پیامی صادر کرد و این مرکز مقدس آموزش علوم اسلامی را میراث گرانبهای حاج شیخ عبدالکریم حائری معرفی کرد.
نایب رئیس شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع) همزمان با صدمین سالگرد تاسیس حوزه علمیه قم پیامی صادر کرد و این مرکز مقدس آموزش علوم اسلامی را میراث گرانبهای حاج شیخ عبدالکریم حائری معرفی کرد.
آیتالله «قربانعلی دری نجفآبادی» در این پیام آورده است:
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیم
أَلَمْ تَرَ کَیْفَ ضَرَبَ اللهُ مَثَلاً کَلِمَةً طَیِّبَةً کَشَجَرَةٍ طَیِّبَةٍ أَصْلُها ثابِتٌ وَ فَرْعُها فِی السَّماءِ
قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع لَا خَیْرَ فِیمَنْ لَا یَتَفَقَّهُ مِنْ أَصْحَابِنَا یَا بَشِیرُ إِنَّ الرَّجُلَ مِنْهُمْ إِذَا لَمْ یَسْتَغْنِ بِفِقْهِهِ احْتَاجَ إِلَیْهِمْ فَإِذَا احْتَاجَ إِلَیْهِمْ أَدْخَلُوهُ فِی بَابِ ضَلَالَتِهِمْ وَ هُوَ لَا یَعْلَمُ.
محضر گرامی علما، فضلای حوزه علمیه، طلاب عزیز و همه دوستان گرامی علم و فرهنگ اسلامی
حوزههای علمیه کانون پرورش و تربیت علمای بزرگ و متخصصان در علوم اسلامی به عنوان سفیران هدایت هستند که نقش بسیار مهمی در راستای پاسداری از ارزشهای دین مبین اسلام در سراسر ادوار تاریخ ایفا کردهاند که در این میان حوزه مقدسه قم در کنار حوزه نجف ستاره درخشان و سرآمد حوزههای علمیه در سراسر جهان اسلام است.
با کمال افتخار و سرور، صدمین سالگرد تأسیس حوزه علمیه قم را گرامی میداریم. یک قرن پیش، در سال ۱۳۴۰ هجری قمری معادل با ۱۹۲۱ میلادی، حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی (قدس سره) با عزمی راسخ و ارادهای پولادین، اقدام به تأسیس این نهاد علمی کرد. حوزه علمیه قم به عنوان قطب علم و دانش اسلامی، بهویژه در زمینه علوم دینی و معارف اهل بیت (ع) به شکوفایی و رشد خیرهکنندهای دست یافت و حقیقتاً به عنوان یکی از ارکان مهم ترویج دین و فرهنگ تشیع در سطح جهان شناخته شد.
حاج شیخ عبدالکریم حائری، عالم بزرگ و فرزانهای که با چشمانداز بلندش، نه تنها خود را به مطالعه و تعمق در علوم دینی مشغول کرد، بلکه نگاهی فراتر به آیندهای روشن برای دین و آموزههای اسلامی داشت. ایشان با درک عمیق از زمانه خویش، دغدغههای نیازهای اجتماعی و دینی مردم را در اولویت قرار داد و بدین ترتیب، یک نظام آموزشی جامع و کارآمد را با محوریت فقه، اصول، فلسفه و کلام بنیان نهاد.
حاج شیخ در اواخر ۱۳۳۲ هجری وقتی ماجراجویی انگلیس در عراق شدت گرفت و دامنه آشوب به کربلا نیز کشیده شد، به دعوت مردم اراک به خصوص فرزندان آیتالله محسنی عزم سفر به ایران کرد و تا ۱۳۴۰ هجری که عازم قم شد در کنار مردم این دیار و در خدمت حوزه علمیه اراک بود. در آن زمان امام خمینی (ره) جوانی ۲۰ ساله بودند که با شنیدن آوازه حوزه علمیه اراک از عزیمت به حوزه اصفهان صرف نظر کردند و به اراک رفتند و تا انتقال این حوزه به قم از حوزه دانش و معرفت این مرد بزرگ بهرهها جستند. آیتالله حائری هشت سال در این حوزه بر مسند تدریس تکیه زد.
پس از چندی، حاج شیخ به دعوت علمای قم به این شهرستان سفر میکنند و در صحن نو حضرت معصومه (س) نماز مغرب و عشاء را به جماعت برگزار میکنند و بعد از اقامه نماز، حاج شیخ محمد سلطان الواعظین تهرانی به توصیه علما به منبر رفته و مردم را تهییج میکنند که ایشان را نگه دارید. مردم قم با یک شوق و حال مخصوصی به ایشان میگروند و از ایشان درخواست میکنند که در قم بمانند سپس مرحوم حاج شیخ استخاره میکنند. وقتی استخاره کردند و آیه وَ اتُونی بِاَهلِکُم اَجمَعینَ؛ که مربوط به قضیه حضرت یوسف (ع) است که به برادرانش میگوید: «بروید پدرم را با اهل و عیال بردارید بیاورید.» مرحوم حاج شیخ نیز با الهام از این آیه دستور داد، بروند و اهل و عیالش را به قم بیاورند. با ورود ایشان به شهر قم حوزه علمیه، حیات تازهای را آغاز کرد.
دوران اوج مدرسه سپهداری اراک زمان آیت الله محسنی اراکی و آقا نورالدین اراکی بود و بعد از آن مدتی این حوزه از سال های اوج خود فاصله گرفت تا فرزندان آیتالله محسنی اراکی که از علما و مراجع تقلید آن زمان بودند از شیخ عبدالکریم حائری دعوت کردند تا به شهر اراک مهاجرت کرده و در مدرسه سپهداری به تدریس درس خارج بپردازند که این عالم ارزنده به مدت ۱۶ سال در اراک و مدرسه سپهداری اقامت داشت و بعد از آن به همراه آیتالله محمدتقی خوانساری، آیتالله گلپایگانی و آیتالله اراکی به قم مهاجرت کرده و حوزه علمیه فعلی شهر قم را ساختند.
تأسیس حوزه علمیه قم به عنوان یک نهاد مستقل و خودکفا، نقطه عطفی در تاریخ تفکر اسلامی به شمار میآید. این حوزه فرصتی بینظیر برای تربیت علمای جوان و متعهد به وجود آورد که بعدها هر یک به شخصیتهای ماندگاری در عرصه علم و دین تبدیل شدند. این علمای بزرگ، همواره در تلاش بودند تا پاسخگوی نیازهای فکری و فرهنگی جامعه خویش بوده و با تولید علم، به ارتقاء سطح معرفت و بصیرت دینی در میان میان مسلمانان بپردازند.
در حقیقت، حوزه علمیه قم در طی این یک قرن، به عنوان مرکزی برای تولید نظریهها و تحقیقات علمی در زمینههای مختلف مانند فقه، اصول فقه، علوم قرآن، عرفان، فلسفه و کلام، به یکی از معتبرترین نهادهای علمی در جهان اسلام تبدیل شد. خطوط فکری و علمی ایجاد شده در این حوزه، تأثیرات عمیق و ماندگاری بر سراسر جهان اسلام داشته و باعث تولد جنبشهای علمی و فرهنگی فراوانی شده است.
امروز، با نگاهی به دستاوردهای این حوزه، میتوان به وضوح مشاهده کرد که این نهاد چگونه در دورانهای مختلف تاریخ، در برابر چالشها و ناملایمات ایستادگی کرده و همواره در خط مقدم جهاد علمی و فرهنگی قرار داشته است. این حوزه با وجود بحرانهای سیاسی و اجتماعی گوناگون در جهان اسلام، توانسته است از میراث علمی و دینی خود پاسداری کند و در این راستا، مسؤولیت بزرگ خویش را در فراگیری و انتقال معارف اهل بیت (ع) به نسلهای آینده ایفا کند.
در این صد سال، حوزه علمیه قم نهتنها به تربیت علمای بزرگ و مراجع عظام پرداخت، بلکه به گسترش آموزههای دینی در سطح جامعه نیز اهتمام ورزید. این موقعیت، ناشی از توجه خاص به نیازهای روز و بهرهگیری از روشهای نوین آموزش و پژوهش بوده است. حوزه با برگزاری همایشها، کنگرهها و نشستهای علمی و فرهنگی، به عنوان کانونی فعال و پویا در عرصه مباحثات علمی و فکری شناخته میشود.
بدون شک، هر انتظاری از فعالیتهای دینی و علمی حوزه علمیه قم، ناشی از تلاشهای پیگیر و فداکارانه علمایی است که در این یک قرن در کنار یکدیگر، گامهای بلندی در جهت اعتلای آموزههای دینی و فرهنگی برداشتهاند. در این میان، تلاشهای بیوقفه اساتید و طلاب گرامی، نه تنها در عرصه آموزش و پژوهش، بلکه در فعالیتهای اجتماعی و فرهنگی نیز نمایان است. ایشان با آگاهی از وظیفه خود به عنوان علمای دین و پیشوایان جامعه، خود را در خدمت مردم قرار داده و همواره در تلاش بودهاند تا موجب تعالی و پیشرفت جامعه اسلامی گردند.
در این ایام خجسته و فرخنده، ما نیاز داریم تا با تأمل در گذشته، از تجربیات و آموزههای بزرگانی که در این مسیر قدم گذاشتهاند، درس بگیریم و با انقلابی نوین در عرصههای علمی و پژوهشی، تولید علم و اخلاق اسلامی را ترویج دهیم. بیتردید، امروز نیز بر ماست که با پیروی از خط ائمه معصومین (ع) و با الگو قرار دادن زندگی علمی و فرهنگی بزرگان دین، در راستای گسترش علم و معرفت در جامعه گام برداریم.
ما مفتخریم که در قرن جدید، این تاریخ پرافتخار را مرور میکنیم و به نقش برجسته و مؤثر حوزه علمیه قم در تمسک به آموزههای اسلامی و ارتقاء دانش و فرهنگ اسلامی اذعان داریم. به همین دلیل، وظیفه ماست که با وحدت، همدلی و همگرایی، تمامی تلاش خود را معطوف به رشد و پیشرفت این نهاد مقدس نماییم و با حفظ تأسیسهای علمی آن، در راستای ترویج انقلاب اسلامی و نشر معارف دینی و فرهنگی کوشش نماییم.
مجاهدت و پشتکار و تقوا و امید به الطاف خداوند باعث شد که حاج شیخ بنیان حوزه علمیه قم را پایهگذاری کنند و بزرگانی همچون آیتالله العظمی بروجردی، آیتالله العظمی اراکی، آیتالله العظمی گلپایگانی، آیتالله مرعشی نجفی، علامه طباطبایی، امام راحل، مقام معظم رهبری و صدها عالم فرهیخته دیگر در این حوزه مقدسه تحصیل کنند و امروز بعد از گذشت بیش یکصدا همچنان منشأ آثار و برکات باشد.
امید داریم که با مدد الهی و در پرتو آموزههای اهل بیت (ع)، حوزه مقدسه علمیه قم و سایر حوزههای مذهب مقدس تشیع روز به روز به قلههای رفیع علم و اندیشه نزدیکتر شوند و به عنوان چراغی روشن در تاریکیهای جهان امروز، حافظ دین و مروج جمیع فضایل انسانی و الهی باشد.
در پایان، ضمن گرامیداشت یاد و خاطره حاج شیخ عبدالکریم حائری، آیتالله بروجردی، امام راحل و سایر علمای برجسته مذهب مقدس تشیع، برای رهبری معظم انقلاب اسلامی به عنوان طلایهدار حوزههای علمیه و همه علمای بزرگ و طلاب عزیز و تمامی فعالان عرصههای علمی و فرهنگی آرزوی طول عمر و توفیقات روزافزون دارم. امیدوارم که این روحانیون بزرگوار با بصیرت و دانش خود، روشنایی بخش راه حق و حقیقت باشند و با تلاش و مجاهدتهای خود، زمینهساز پیشرفت و اعتلای علم و فرهنگ دینی در جامعه اسلامی شوند.
از خداوند متعال مسألت دارم که توفیق خدمت به اهل بیت (ع) و نشر معارف ناب اسلامی را برای همه ما فراهم کند و نشان دهد که چگونه میتوان با وحدت و همدلی، بر چالشهای موجود فائق آمد. بیتردید، انسجام میان علمای دین، ضامن تحقق آرمانهای انقلاب اسلامی و ایجاد جامعهای سرشار از علم و اخلاق خواهد بود.
در نهایت، از درگاه الهی برای همه عزیزان دعا میکنم که در سایهسار توجهات امام زمان (عج) و با توکل بر پروردگار متعال، در همه امور زندگی و فعالیتهای خود موفق و موید باشند
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته.
دری نجفآبادی نماینده ولیفقیه در استان مرکزی
مجمع جهانی اهلبیت(علیهمالسلام)، به عنوان یک تشکل جهانی و غیردولتی، از طرف گروهی از نخبگان جهان اسلام تشکیل شده است. اهلبیت(علیهمالسلام) به این دلیل بعنوان محور فعالیت انتخاب شدهاند که در معارف اسلامی در کنار قرآن، محوری مقدس را که مورد پذیرش عامه مسلمین باشد، تشکیل میدهند.
مجمع جهانی اهلبیت(علیهمالسلام) دارای اساسنامهای مشتمل بر هشت فصل و سی و سه ماده است.