آیت‌الله رمضانی: مکتب اهل‌بیت(ع) به دنبال حفظ کرامت انسان است/ احیای سنت نبوی با جنبش علمی امام صادق(ع)
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) گفت: مکتب اهل بیت(ع) به معنای واقعی کلمه به دنبال حفظ کرامت انسان است، در اسلام دو اصل ایجابی کرامت و عدالت و دو اصل سلبی ظلم نکردن و مورد ظلم قرار نگرفتن را داریم.
بیست و چهارمین یادواره ۱۰۴ شهید مدرسه انقلاب، مدرسه علمیه حقانی با شعار «زمانه روایت فتح دیگری می‌طلبد» در شامگاه چهارشنبه سوم اردیبهشت ۱۴۰۴ با حضور آیت الله «رضا رمضانی» دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) در این مدرسه علمیه در شهر قم، برگزار شد.
آیت الله رمضانی به عنوان سخنران ویژه این مراسم با اشاره به سالروز شهادت امام جعفر صادق(ع) اظهار کرد: امام صادق(ع) شخصیتی است که علما و فقهای اسلامی به ایشان فخر می کنند. خداوند عنایت کند که شناخت جامعی از ابعاد شخصیتی امام جعفر صادق(ع) پیدا کنند، کسانی که این شناخت پیدا کردند باید جلوه ای از شخصیت امام جعفر صادق(ع) باشند.
وی در ادامه با بیان این که برگزاری یادواره شهدای مدرسه علمیه حقانی به مدت ۲۴ سال استمرار دارد، افزود: طلاب این مدرسه علمیه هر سال این یادواره را برگزار می کنند و برگزاری این یادواره در تمام این سال ها، استمرار داشته است. این بنای مبارک که در مدرسه علمیه حقانی گذاشته شده، میراث عظیمی است و طلاب این مدرسه باید این میراث را درک کنند. شخصیت های بزرگی در مدرسه علمیه حقانی حضور داشتند که از جمله این شخصیت ها، شهیدان مطهری، بهشتی و قدوسی بودند و آنها شیوه های تعلیمی به روزی داشتند. از جمله ویژگی های مدرسه علمیه حقانی، ترکیب علوم روز با علوم حوزوی بود و به مکتب های فکری روز در این مدرسه اشاره می شد و مورد نقد قرار می گرفت. حوزه باید ناقد تفکراتی باشد که می خواهد دین را منحرف کند و رویکرد حداقلی دین را ترویج دهد.
ویژگی‌های برجسته مدرسه علمیه حقانی
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع)، ویژگی دیگر مدرسه علمیه حقانی را تربیت نیروی کارآمد دانست و تصریح کرد: این بسیار مهم است که افراد کارآمدی در حوزه های علمیه تربیت شوند که توان مدیریت داشته باشند. از ویژگی های مدرسه علمیه حقانی، انضباط، نظم و سخت گیری بود و سنت های حوزوی همچون مباحثه در این مدرسه علمیه، اهمیت داشت تا عالمانی جامع و فقیه و محقق و موفق تربیت شوند، عالمانی که بعد از ورود به اجتماع، شخصیت هایی در تراز جامعه اسلامی باشند و پاسخ به شبهات را بدهند. شخصیت هایی همچون شهیدان مطهری و بهشتی به نقد مباحث روز در مدرسه علمیه حقانی می پرداختند.
آیت الله رمضانی ادامه داد: یکی از ویژگی های مدرسه علمیه حقانی، آشنا شدن طلاب با انحرافات بود. مثلا در دوره پیش از انقلاب، مباحث مارکسیسم در مجامع دانشگاهی رواج داشت و این مباحث در مدرسه حقانی، نقد می شد. امروزه پرداختن به مباحث نقد لیبرالیسم و اومانیسم اهمیت دارد، افرادی باید باشند و این مباحث را مطرح کنند. اومانیسم، دیدگاه جدایی از وحی است که به دلیل دیدگاه های افراطی کلیسا به وجود آمد و آن افراط موجب تفریط و فاصله گرفتن از دین شد.
شیوه‌های مواجهه با دین در جهان
وی با بیان این که دو نوع مواجهه با دین در جهان وجود داشت، افزود: یک نوع مواجهه، حذف دین بود که دین را به افیون تشبیه کردند و این نوع از مواجهه برای حذف دین را در اتحاد جماهیر شوروی سابق شاهد بودیم. امام خمینی(ره) در نامه خود به گورباچف به این نکته اشاره کردند که نمی توان با دین به عنوان یک امر فطری، مبارزه کرد. مواجهه دوم با دین این بود که برای دین فقط یک نوع نقش حداقلی، تعریف کردند و براساس این نقش حداقلی، انسان فقط باید به امور عبادی بپردازد و از سیاست دوری کند. این دیدگاه در برخی از حوزه ها هم وارد شد و عده ای به مرحوم آیت الله کاشانی می گفتند که چرا به سیاست می پردازی؟ این در حالی است که در روایات ائمه معصومین(ع) پرداختن به سیاست اشاره شده است، به عنوان مثال امام صادق(ع) در روایتی فرمودند که خداوند پیامبر(ص) را ادب کرد و سپس به او امور دین را واگذار کرد تا امور بندگان را اصلاح کند.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) با اشاره به ویژگی های شاخص مدرسه علمیه حقانی اظهار کرد: دشمن شناسی به خصوص در حوزه فکری از ویژگی های این مدرسه بود. باید تاریخچه و دانش آموختگان مدرسه علمیه حقانی را مورد مطالعه قرار بدهیم و ببینیم که آنها براساس چه تفکری به مردم خدمت کردند. پیش از پیروزی انقلاب اسلامی می گفتند که انقلاب دینی رخ نمی دهد انقلاب ها یا لائیسیته یا مارکسیستی خواهد بود، اما پیروزی انقلاب اسلامی این دیدگاه را رد کرد.
احیای معارف اهل بیت(ع) با جنبش علمی امام صادق(ع)
آیت الله رمضانی، الگوگیری از مکتب امام صادق(ع) را ضروری دانست و تصریح کرد: امام جعفر صادق(ع) شاگردانی را در مکتب خود تربیت کردند که این شاگردان در مناظره ها بر دیگران، غلبه می کردند. این امام معصوم، ۱۲ خلیفه را در طول حیات خود درک کردند که هر کدام، سیاق خودشان را داشتند. امام صادق(ع) در طول حیات خود به دنبال تربیت شاگردان و شبکه سازی بودند و این امام معصوم، کار فکری کردند، از اقدامات امام صادق(ع) مواجهه با غلات به عنوان یک تفکر انحرافی بود. در زمان امام صادق(ع)، نحله های فکری متعددی بود که قرائت های خاصی مثل جبری گری و تفویض را داشتند. قرائت های غلط و ناصحیح و بدعت گذاری در دین در دوران امام جعفر صادق(ع)، موجب مطرح شدن مباحث التقاطی شد، روایت نقل شده از این امام معصوم مبنی بر این که «لاَ جَبْرَ وَ لاَ تَفْوِیضَ وَ لَکِنْ أَمْرٌ بَیْنَ أَمْرَیْنِ» (نه جبر درست است و نه تفویض بلکه امری است میان این دو امر) در زمینه مقابله با این مباحث التقاطی راهگشا بود.
وی در توصیف وضعیت حاکم بر دوران امام جعفر صادق(ع) به لحاظ فکری و سیاسی گفت: این امام معصوم در دوران خود با تفکرات انحرافی و التقاطی و بدعت ها در دین و نیز ظلم حاکمان سیاسی مواجه بودند و ایشان باید این انحراف فکری را مدیریت می کردند. قیام ها در دوران امام جعفر صادق(ع) بود، این امام معصوم برخی از این قیام ها مانند قیام زید را تائید کردند و برخی دیگر از قیام ها هم توسط ایشان، رد شد. برخی در دوران امام صادق(ع) اعتقاد داشتند که به دلیل ضعف حکومت بنی امیه، اکنون وقت قیام است، لذا این امام معصوم شاهد بی مهری هایی از سوی اشخاصی بود که با ایشان نسبت داشتند و آنها می گفتند که امام جعفر صادق(ع) موقعیت شناس نیست و به جای قیام، گرفتار درس و بحث است، این امام معصوم باید همه این مسائل را مدیریت می کردند. جنبش علمی امام صادق(ع) موجب شد که سنت نبوی و معارف اهل بیت(ع) احیا شود.
مکتب اهل بیت(ع) به دنبال حفظ کرامت انسان است
نماینده مردم استان گیلان در مجلس خبرگان رهبری با تاکید بر اهمیت کسب علم و ارزش آن در عصر کنونی، تصریح کرد: علم سیطره می آورد و رهبر انقلاب در بیانیه گام دوم انقلاب بر پیشرفت علمی، تاکید نمودند. هم اکنون رتبه کشورمان در زمینه تولید علم، ۱۵ و ۱۶ است و پیروزی انقلاب اسلامی موجب شد که تولید علم در ایران اسلامی، رشد کند. این قدرت باعث شد که ایران به مذاکرات دعوت شود و اگر این قدرت علمی نبود، کشور ما به حساب نمی آمد. ایران در متن معادلات بین المللی قرار گرفته است، در حالی که قبلا در حاشیه بود.
آیت الله رمضانی، وظیفه حوزه را تبیین دقیق مسائل دانست و تصریح کرد: حوزه باید مراقب باشد که التقاط به وجود نیاید. حوزه باید در تربیت نیرو، کارآمد باشد و مبلغان بین المللی تربیت کند که دین را با زبان عقل و فطرت به جهان منتقل نمایند. حوزه باید کرامت انسانی را به درستی تبیین کند. غربی ها می گویند که حقوق حیوانات برای ما مهم است، اما سازمان های بین المللی در برابر کشتار بیش از ۵۰ هزار نفر در غزه، کاری نکردند.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) خاطرنشان کرد: مکتب اهل بیت(ع) به معنای واقعی کلمه به دنبال حفظ کرامت انسان است، در اسلام دو اصل ایجابی کرامت و عدالت و دو اصل سلبی ظلم نکردن و مورد ظلم قرار نگرفتن را داریم. امروزه دین در فضای جدید با رویکرد جدید توسط امامین انقلاب تبیین می شود و باید کارکرد دین تعمیق شود. تبیین معارف و پاسخ به شبهات و معرفی ابعاد مختلف دین، وظیفه حوزویان است.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) گفت: مکتب اهل بیت(ع) به معنای واقعی کلمه به دنبال حفظ کرامت انسان است، در اسلام دو اصل ایجابی کرامت و عدالت و دو اصل سلبی ظلم نکردن و مورد ظلم قرار نگرفتن را داریم.
بیست و چهارمین یادواره ۱۰۴ شهید مدرسه انقلاب، مدرسه علمیه حقانی با شعار «زمانه روایت فتح دیگری می‌طلبد» در شامگاه چهارشنبه سوم اردیبهشت ۱۴۰۴ با حضور آیت الله «رضا رمضانی» دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) در این مدرسه علمیه در شهر قم، برگزار شد.
آیت الله رمضانی به عنوان سخنران ویژه این مراسم با اشاره به سالروز شهادت امام جعفر صادق(ع) اظهار کرد: امام صادق(ع) شخصیتی است که علما و فقهای اسلامی به ایشان فخر می کنند. خداوند عنایت کند که شناخت جامعی از ابعاد شخصیتی امام جعفر صادق(ع) پیدا کنند، کسانی که این شناخت پیدا کردند باید جلوه ای از شخصیت امام جعفر صادق(ع) باشند.
وی در ادامه با بیان این که برگزاری یادواره شهدای مدرسه علمیه حقانی به مدت ۲۴ سال استمرار دارد، افزود: طلاب این مدرسه علمیه هر سال این یادواره را برگزار می کنند و برگزاری این یادواره در تمام این سال ها، استمرار داشته است. این بنای مبارک که در مدرسه علمیه حقانی گذاشته شده، میراث عظیمی است و طلاب این مدرسه باید این میراث را درک کنند. شخصیت های بزرگی در مدرسه علمیه حقانی حضور داشتند که از جمله این شخصیت ها، شهیدان مطهری، بهشتی و قدوسی بودند و آنها شیوه های تعلیمی به روزی داشتند. از جمله ویژگی های مدرسه علمیه حقانی، ترکیب علوم روز با علوم حوزوی بود و به مکتب های فکری روز در این مدرسه اشاره می شد و مورد نقد قرار می گرفت. حوزه باید ناقد تفکراتی باشد که می خواهد دین را منحرف کند و رویکرد حداقلی دین را ترویج دهد.
ویژگی‌های برجسته مدرسه علمیه حقانی
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع)، ویژگی دیگر مدرسه علمیه حقانی را تربیت نیروی کارآمد دانست و تصریح کرد: این بسیار مهم است که افراد کارآمدی در حوزه های علمیه تربیت شوند که توان مدیریت داشته باشند. از ویژگی های مدرسه علمیه حقانی، انضباط، نظم و سخت گیری بود و سنت های حوزوی همچون مباحثه در این مدرسه علمیه، اهمیت داشت تا عالمانی جامع و فقیه و محقق و موفق تربیت شوند، عالمانی که بعد از ورود به اجتماع، شخصیت هایی در تراز جامعه اسلامی باشند و پاسخ به شبهات را بدهند. شخصیت هایی همچون شهیدان مطهری و بهشتی به نقد مباحث روز در مدرسه علمیه حقانی می پرداختند.
آیت الله رمضانی ادامه داد: یکی از ویژگی های مدرسه علمیه حقانی، آشنا شدن طلاب با انحرافات بود. مثلا در دوره پیش از انقلاب، مباحث مارکسیسم در مجامع دانشگاهی رواج داشت و این مباحث در مدرسه حقانی، نقد می شد. امروزه پرداختن به مباحث نقد لیبرالیسم و اومانیسم اهمیت دارد، افرادی باید باشند و این مباحث را مطرح کنند. اومانیسم، دیدگاه جدایی از وحی است که به دلیل دیدگاه های افراطی کلیسا به وجود آمد و آن افراط موجب تفریط و فاصله گرفتن از دین شد.
شیوه‌های مواجهه با دین در جهان
وی با بیان این که دو نوع مواجهه با دین در جهان وجود داشت، افزود: یک نوع مواجهه، حذف دین بود که دین را به افیون تشبیه کردند و این نوع از مواجهه برای حذف دین را در اتحاد جماهیر شوروی سابق شاهد بودیم. امام خمینی(ره) در نامه خود به گورباچف به این نکته اشاره کردند که نمی توان با دین به عنوان یک امر فطری، مبارزه کرد. مواجهه دوم با دین این بود که برای دین فقط یک نوع نقش حداقلی، تعریف کردند و براساس این نقش حداقلی، انسان فقط باید به امور عبادی بپردازد و از سیاست دوری کند. این دیدگاه در برخی از حوزه ها هم وارد شد و عده ای به مرحوم آیت الله کاشانی می گفتند که چرا به سیاست می پردازی؟ این در حالی است که در روایات ائمه معصومین(ع) پرداختن به سیاست اشاره شده است، به عنوان مثال امام صادق(ع) در روایتی فرمودند که خداوند پیامبر(ص) را ادب کرد و سپس به او امور دین را واگذار کرد تا امور بندگان را اصلاح کند.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) با اشاره به ویژگی های شاخص مدرسه علمیه حقانی اظهار کرد: دشمن شناسی به خصوص در حوزه فکری از ویژگی های این مدرسه بود. باید تاریخچه و دانش آموختگان مدرسه علمیه حقانی را مورد مطالعه قرار بدهیم و ببینیم که آنها براساس چه تفکری به مردم خدمت کردند. پیش از پیروزی انقلاب اسلامی می گفتند که انقلاب دینی رخ نمی دهد انقلاب ها یا لائیسیته یا مارکسیستی خواهد بود، اما پیروزی انقلاب اسلامی این دیدگاه را رد کرد.
احیای معارف اهل بیت(ع) با جنبش علمی امام صادق(ع)
آیت الله رمضانی، الگوگیری از مکتب امام صادق(ع) را ضروری دانست و تصریح کرد: امام جعفر صادق(ع) شاگردانی را در مکتب خود تربیت کردند که این شاگردان در مناظره ها بر دیگران، غلبه می کردند. این امام معصوم، ۱۲ خلیفه را در طول حیات خود درک کردند که هر کدام، سیاق خودشان را داشتند. امام صادق(ع) در طول حیات خود به دنبال تربیت شاگردان و شبکه سازی بودند و این امام معصوم، کار فکری کردند، از اقدامات امام صادق(ع) مواجهه با غلات به عنوان یک تفکر انحرافی بود. در زمان امام صادق(ع)، نحله های فکری متعددی بود که قرائت های خاصی مثل جبری گری و تفویض را داشتند. قرائت های غلط و ناصحیح و بدعت گذاری در دین در دوران امام جعفر صادق(ع)، موجب مطرح شدن مباحث التقاطی شد، روایت نقل شده از این امام معصوم مبنی بر این که «لاَ جَبْرَ وَ لاَ تَفْوِیضَ وَ لَکِنْ أَمْرٌ بَیْنَ أَمْرَیْنِ» (نه جبر درست است و نه تفویض بلکه امری است میان این دو امر) در زمینه مقابله با این مباحث التقاطی راهگشا بود.
وی در توصیف وضعیت حاکم بر دوران امام جعفر صادق(ع) به لحاظ فکری و سیاسی گفت: این امام معصوم در دوران خود با تفکرات انحرافی و التقاطی و بدعت ها در دین و نیز ظلم حاکمان سیاسی مواجه بودند و ایشان باید این انحراف فکری را مدیریت می کردند. قیام ها در دوران امام جعفر صادق(ع) بود، این امام معصوم برخی از این قیام ها مانند قیام زید را تائید کردند و برخی دیگر از قیام ها هم توسط ایشان، رد شد. برخی در دوران امام صادق(ع) اعتقاد داشتند که به دلیل ضعف حکومت بنی امیه، اکنون وقت قیام است، لذا این امام معصوم شاهد بی مهری هایی از سوی اشخاصی بود که با ایشان نسبت داشتند و آنها می گفتند که امام جعفر صادق(ع) موقعیت شناس نیست و به جای قیام، گرفتار درس و بحث است، این امام معصوم باید همه این مسائل را مدیریت می کردند. جنبش علمی امام صادق(ع) موجب شد که سنت نبوی و معارف اهل بیت(ع) احیا شود.
مکتب اهل بیت(ع) به دنبال حفظ کرامت انسان است
نماینده مردم استان گیلان در مجلس خبرگان رهبری با تاکید بر اهمیت کسب علم و ارزش آن در عصر کنونی، تصریح کرد: علم سیطره می آورد و رهبر انقلاب در بیانیه گام دوم انقلاب بر پیشرفت علمی، تاکید نمودند. هم اکنون رتبه کشورمان در زمینه تولید علم، ۱۵ و ۱۶ است و پیروزی انقلاب اسلامی موجب شد که تولید علم در ایران اسلامی، رشد کند. این قدرت باعث شد که ایران به مذاکرات دعوت شود و اگر این قدرت علمی نبود، کشور ما به حساب نمی آمد. ایران در متن معادلات بین المللی قرار گرفته است، در حالی که قبلا در حاشیه بود.
آیت الله رمضانی، وظیفه حوزه را تبیین دقیق مسائل دانست و تصریح کرد: حوزه باید مراقب باشد که التقاط به وجود نیاید. حوزه باید در تربیت نیرو، کارآمد باشد و مبلغان بین المللی تربیت کند که دین را با زبان عقل و فطرت به جهان منتقل نمایند. حوزه باید کرامت انسانی را به درستی تبیین کند. غربی ها می گویند که حقوق حیوانات برای ما مهم است، اما سازمان های بین المللی در برابر کشتار بیش از ۵۰ هزار نفر در غزه، کاری نکردند.
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) خاطرنشان کرد: مکتب اهل بیت(ع) به معنای واقعی کلمه به دنبال حفظ کرامت انسان است، در اسلام دو اصل ایجابی کرامت و عدالت و دو اصل سلبی ظلم نکردن و مورد ظلم قرار نگرفتن را داریم. امروزه دین در فضای جدید با رویکرد جدید توسط امامین انقلاب تبیین می شود و باید کارکرد دین تعمیق شود. تبیین معارف و پاسخ به شبهات و معرفی ابعاد مختلف دین، وظیفه حوزویان است.